Τι είναι η ρήξη πρόσθιου χιαστού;

Η ρήξη του πρόσθιου χιαστού είναι μία από τις συχνότερες αθλητικές κακώσεις. Ο πρόσθιος χιαστός αποτελεί έναν από τους βασικότερους συνδέσμους για τη σταθερότητα του γόνατος. Ο τραυματισμός συμβαίνει κατά τη στροφική κίνηση του γόνατος όταν ταυτόχρονα παραμένει σταθερό το σύστοιχο άκρο πόδι στο έδαφος.  Μπορεί να συμβεί είτε κατά τη επαφή με τον αντίπαλο είτε κατά την απότομη προσγείωση μετά από ένα άλμα ή πτώση. Αθλήματα υψηλού κινδύνου είναι τα αθλήματα επαφής (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, χάντμπολ) και τα αθλήματα που απαιτούν απότομες αλλαγές πορείας με κίνδυνο επίσης πτώσης (σκι).

Ποια είναι τα συμπτώματα της ρήξης του πρόσθιου χιαστού;

Οι ασθενείς με ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου συνήθως ακούν ένα χαρακτηριστικό «κρακ» τη στιγμή του τραυματισμού. Είναι συχνό επίσης το αίσθημα αστάθειας, δηλαδή ότι το γόνατο ’’βγαίνει’’ από τη θέση του και ’’ξαναμπαίνει’’ ή ότι το γόνατο δεν ’’κρατάει’’ τον ασθενή στις καθημερινές του δραστηριότητες. Τις περισσότερες φορές συνυπάρχει πόνος και πρήξιμο (συλλογή αίματος στην άρθρωση), συμπτώματα τα οποία προοδευτικά υποχωρούν μετά από μερικές εβδομάδες. Η αστάθεια του γόνατος τελικά παραμένει περιορίζοντας έτσι τον ασθενή τόσο στις αθλητικές όσο και στις καθημερινές δραστηριότητές του.

Πώς γίνεται η διάγνωση του τραυματισμού;

Η διάγνωση της ρήξης του πρόσθιου χιαστού γίνεται από την κλινική εξέταση από ορθοπαιδικό με εμπειρία στις αθλητικές κακώσεις. Η σταθερότητα του γόνατος θα ελεγχθεί με ειδκά τεστ και θα συγκριθεί με την υγιή πλευρά. Η απεικονιστική εξέταση που θα επιβεβαιώσει τη διάγνωση και θα αποκαλύψει τυχόν συνοδές βλάβες είναι η μαγνητική τομογραφία. Πιθανές συνοδές βλάβεις είναι η ρήξη μηνίσκου, η ρήξη έσω πλαγίου συνδέσμου ή ο τραυματισμός του αρθρικού χόνδρου.

Ποια είναι η θεραπεία της ρήξης του πρόσθιου χιαστού;

Η θεραπεία μετά από ρήξη πρόσθιου χιαστού είναι είτε συντηρητική είτε  χειρουργική. Στην οξεία φάση μετά τον τραυματισμό στόχος είναι να υποχωρήσει το οίδημα, ο πόνος και να κινητοποιηθεί όσο πιο γρήγορα ο ασθενής ώστε να μην ατροφήσει ο μυς του τετρακέφαλου. Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος που έχει υποστεί ρήξη δεν μπορεί να επουλωθεί ξανά λόγω της μειωμένης αιμάτωσης της περιοχής.

Σε άτομα νεαρότερης ηλικίας με αυξημένες απαιτήσεις αθλητικής δραστηριότητας η χειρουργική αποκατάσταση αποτελεί απόλυτη ένδειξη, ενώ σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με μειωμένες απαιτήσεις δραστηριοτήτων και πιθανές προϋπάρχουσες εκφυλιστικές αλλοιώσεις στο γόνατο μπορεί να συζητηθεί και το ενδεχόμενο συντηρητικής θεραπείας.  Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει ασκήσεις ενδυνάμωσης και ιδιοδεκτικότητας με τη βοήθεια ενός εξειδικευμένου φυσικοθεραπευτή.

Ποιος είναι ο στόχος της χειρουργικής επέμβασης;

Στόχος της χειρουργικής αποκατάστασης είναι η σταθεροποίηση του γόνατος με απώτερο στόχο την αποφυγή δευτερογενών βλαβών που μπορεί να επέλθουν λόγω της αστάθειας π.χ ρήξη μηνίσκου, τραυματισμός αρθρικού χόνδρου και γενικότερα σημάδια οστεοαρθρίτιδας. Κλινικές μέλετες έχουν δείξει παγκοσμίως ότι τα άτομα με ρήξη πρόσθιου χιαστού, η οποία δεν έχει αποκατασταθεί χειρουργικά, εμφανίζουν πολύ νωρίτερα σημάδια οστεοαρθρίτιδας στο γόνατο από ότι τα άτομα που δεν είχαν ρήξη πρόσθιου χιαστού.

Πώς αντιμετωπίζεται χειρουργικά η ρήξη του πρόσθιου χιαστού;

Κατά τη χειρουργική επέμβαση χρησιμοποιείται αυτόλογο μόσχευμα με το οποίο αντικαθίσταται ο σπασμένος χιαστός. Τα μοσχεύματα που χρησιμοποιούνται προέρχονται από τον ίδιο τον ασθενή και είναι είτε οι τένοντες των οπίσθιων μηριαίων, είτε μέρος του επιγονατιδικού τένοντα είτε τμήμα του τένοντα του τετρακεφάλου. Επειδή κάθε τεχνική έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της, είναι πολύ σημαντικό ο ορθοπαιδικός προεγχειρητικά να λαμβάνει υπόψιν του εξατομικευμένα τις ανάγκες και απαιτήσεις κάθε ασθενούς. Ο ασθενής παραμένει συνήθως στο νοσοκομείο μέχρι την επόμενη μέρα το πρωί και εξέρχεται από το νοσοκομείο με βακτηρίες και μηροκνημικό νάρθηκα.

Ποια είναι η μετεγχειρητική αποκατάσταση;

Η μετεγχειρητική αποκατάσταση έχει πολύ μεγάλη σημασία για το τελικό αποτέλεσμα. Αν και η επιστροφή στις καθημερινές δραστηρότητες είναι ταχεία, η πλήρης επιστροφή σε αθλητικές δραστηριότητες που εμπεριέχουν κίνδυνο τραυματισμού ή πτώσης δε θα πρέπει να γίνεται πριν το πέρας 1 έτους. Μελέτες παγκοσμίως έχουν δείξει ότι ιστολογικά ο πρόσθιος χιαστός επουλώνεται 100% μετά το πέρας 1 έτους. Δραστηριότητες όπως το τρέξιμο, το ποδήλατο και το κολύμπι φυσικά όχι μόνο επιτρέπονται αλλά συνιστώνται πολύ νωρίτερα με στόχο την μυική ενδυνάμωση σύμφωνα με τις οδηγίες του ορθοπαιδικού και την πορεία αποκατάστασης του ασθενούς.